open joodse huizen en huizen van verzet

vrijdag 3 mei: bijzondere ontmoetingen en herdenkingen

Ontmoet de voormalige bewoners van Leeuwarden tijdens Open Joodse Huizen & Huizen van Verzet. Op vrijdag 3 mei gaan voorheen gesloten deuren van huizen, bijzondere en alledaagse locaties in Leeuwarden open. Aan de hand van persoonlijke herinneringen, beelden en muziek herdenken we voormalige bewoners. Met een interactief programma rondom de verschillende plekken zetten we aan tot gesprek en reflectie. Het programma duurt van 13.00 tot 17.00 en is voor het publiek gratis toegankelijk.

Datum: vrijdag 3 mei 2024
Tijd: 13.00 - 17.00u
Prijs: gratis
Op verschillende locaties in Leeuwarden

Open Joodse Huizen & Huizen van Verzet Leeuwarden is ontstaan uit een samenwerking tussen het Fries Verzetsmuseum, Historisch Centrum Leeuwarden en Tresoar.

bram en eva beem

Als Joodse kinderen vanaf september 1941 naar aparte scholen moeten, opent aan de A. S. Levissonstraat 38 in Leeuwarden een Joodse basisschool met ongeveer 70 leerlingen. In 1942 worden de klassen snel kleiner en vanaf 11 november 1942 staan ook de kinderen Bram en Eva Beem op de absentielijst.

Als Jan en Lini duiken Bram en Eva onder in Ermelo, apart van hun ouders die aan de Potgietersstraat in Leeuwarden op een piepklein kamertje zitten dat te klein is voor de kinderen. In Ermelo gaan de kinderen zelfs naar school toe, tot ze in 1944 worden verraden. Op 6 maart 1944 worden Bram en Eva Beem vermoord in Auschwitz.

Ver na de oorlog worden er onder de plankenvloer van het huis aan de Potgieterstraat talloze brieven gevonden van Bram en Eva aan hun ouders.

In de Joodse school vertelt museum- en stadsgids Henk Leutscher over het leven van de kinderen en over de gevonden brieven.

Locatie: A.S. Levissonstraat 38, Leeuwarden

het burmaniahuis

In februari 1945 wordt door het verzet afluisterapparatuur geplaatst in het Burmaniahuis, het SD-hoofdkwartier in Leeuwarden. De laatste zes weken van de oorlog luisteren verzetsmensen non-stop mee met alles wat zich afspeelt op de werkkamers van de hoogste Duitse officieren. Ze horen hoe SD-ers zich vermaken met hun liefjes, hoe ze steeds onrustiger worden onder druk van de geallieerde opmars, maar ook hoe verzetsmensen gruwelijk worden mishandeld. Tegenwoordig is het Burmaniahuis onderdeel van het gemeentehuis van Leeuwarden.

In het Burmaniahuis vertelt conservator Marre Sloots meer over deze bijzondere verzetsactie.

Adres: Oldehoofsterkerkhof 2, Leeuwarden

woning ruurd rodenburg

Tandarts Ruurd Rodenburg woont op de hoek van de Troelstraweg en de Spanjaardslaan in Leeuwarden. Tijdens de oorlog maakt hij met zijn 8mm camera opnames van oorlogsgebeurtenissen, zoals het vorderen van fietsen, het marcheren van Duitse soldaten en Nederlandse mannen op weg naar de Duitse vliegbasis. Op 12 november 1942 filmt hij vanachter de vitrage van zijn slaapkamerraam hoe zijn joodse overburen door een politieman van huis worden gehaald. Israël de Jongh stapt die dag samen met zijn drie dochters Rachel, Bernardina Henderina en Nicolina op de trein naar Westerbork. Vandaar worden zij naar Auschwitz gedeporteerd, waar ze alle vier op 19 november 1942 worden omgebracht. Het is voor zover bekend het enige bewegende beeld van de deportatie van joden.

Op 3 mei vertelt Robert Rodenburg, in het pand waar de bijzondere filmbeelden gemaakt zijn, over zijn vader.

Adres: Spanjaardslaan 136, Leeuwarden

Still uit de filmbeelden Ruurd Rodenburg.

ga zelf op onderzoek uit

Woont u in een huis dat tijdens de oorlog door joden werd bewoond? Of was uw woning een belangrijke locatie op het gebied van verzet? Kom erachter tijdens Open Joods Huizen/Huizen van Verzet in het Historisch Centrum Leeuwarden. Misschien bent u via andere mensen al op de hoogte van de geschiedenis van uw huis. Maar er zijn ook manieren om daar zelf achter te komen, bijvoorbeeld via www.joodsmonument.nl. In het HCL staat een team van specialisten klaar om u wegwijs te maken in de onderzoeksmogelijkheden en u alvast op weg te helpen. Als u eenmaal heeft ontdekt dat uw huis een oorlogsgeschiedenis heeft, dan kan dit het begin zijn van een zoektocht naar de levensverhalen van de voormalige bewoners.

Locatie: Historisch Centrum Leeuwarden, (Groeneweg 1, Leeuwarden)

programma open joodse huizen

bekijk hier het programma van open joodse huizen