de wereld van wybrand

middelbaar beroepsonderwijs

Tot en met 1 maart 2026 kun je je helemaal onderdompelen in de wereld van Wybrand de Geest, high society-schilder van Friesland in de zeventiende eeuw.
Je ontdekt hoe deze in Leeuwarden geboren schilder via leermeesters in Utrecht en Rome uiteindelijk terugkeert naar Friesland en daar alle in die tijd belangrijke én rijke mensen levensecht weet te schilderen. Je kan je bijna voorstellen dat je ze zomaar op straat kan tegenkomen vandaag! Ja, in een andere outfit, maar hun gezichten lijken soms echt van nu. 

onderwijsprogramma
Hoe leerde Wybrand het vak? Dat ondervind je zelf aan den lijve door te tekenen, kijken, vergelijken, onderzoeken, naspelen, poseren en nog veel meer.
En wie waren nou die mensen die hij portretteerde? En waarom lieten ze zich door hem uitbeelden? Wat maakte Wybrand zo'n gewilde portretschilder? En wat vertellen deze portretten van lang geleden ons over de keuzes die hij maakte als vakman? 

Ook al zie je portretten uit lang vervlogen tijden, de kwesties waar mensen van toen mee van doen hadden zijn universeel. 
Welke keuzes (of niet-keuzes) bepalen je pad? Wie zijn van invloed op je keuzes om een vak te kiezen? Hoe zien de verhoudingen tussen verschillende mensen in de samenleving eruit, toen en nu? Waar ontlenen mensen status aan, toen en nu? Is 'what you see' eigenlijk wel 'what you get'? Welke invloed heeft iemand die een ander portretteert op de uitstraling van de geportretteerde? En zegt dat dan misschien meer over degene die het portret maakt dan over de geportretteerde?
We onderzoeken het tussen alle portretten die Wybrand maakte. Wees welkom in de wereld van Wybrand!

Informeer ons via het aanmeldformulier vanuit welke opleiding en -niveau je dit programma wilt doen, dan zorgen we voor een goede aansluiting van het bezoek op de opleiding en interesses van de studenten.

TIP - film kijken én maken in de klas

Studenten van de opleiding docent Beeldende Kunst & Vormgeving en docent Theater (NHL Stenden Hogeschool) maakten een filmproductie waarin studenten ontdekken welke trucs de schilder Wybrand gebruikte om de geportetteerden extra indrukwekkend in beeld te brengen, bijvoorbeeld door te werken met licht-donker-contrast. Die tips zijn direct in de klas te gebruiken. We dagen studenten uit om zelf aan de slag te gaan met het portretteren van hun klasgenoten, maar dan als zeventiende-eeuwer, met film! 
In de handleiding voor de docent die binnenkort online beschikbaar is, krijg je stapsgewijs alle tips waarmee je studenten direct aan de slag kunnen met deze beeldende opdracht.

onderwijs - wybrand de geest - VO - waar toen en nu samenkomen

TIP - boek een programma extra!
Samen met onderwijspartners hebben we een fijn keuzemenu van randprogramma's samengesteld, allemaal geïnspireerd door de wereld van Wybrand. Als dit iets voor uw studenten nis, vul dan in het open veld van ons boekingsformulier in dat u graag in overleg wilt over een op maat samengesteld combinatieprogramma. De duur en inhoud stemmen we af op uw wensen. Weet u al wat u het liefste wilt? Vermeld dat dan zo uitgebreid mogelijk. De prijs van een combinatieprogramma is afhankelijk van of u met één of meerdere klassen tegelijk komt en naar welke onderdelen uw belangstelling uitgaat. Daar informeren we u graag over na aanmelding. 

atelier
Aansluitend op een bezoek aan de tentoonstelling kan een atelierprogramma in het museum worden geboekt. Studenten gaan met creatieve opdrachten aan de slag die de wereld van Wybrand en zijn tijdgenoten dichterbij brengen, onder leiding van dezelfde museumdocenten die het museumprogramma begeleiden. 

stadswandeling met a guide to leeuwarden
Onder leiding van een gids van A Guide to Leeuwarden door de binnenstad wandelen, maakt een combinatieprogramma helemaal compleet. In de 'Meesterlijke streetart-portretten-tour' combineren de gidsen van A Guide to Leeuwarden de wereld van Wybrand met de meest recent toegevoegde portretten in het straatbeeld van Leeuwarden. 

filmprogramma slieker 
in samenwerking met Slieker Film is een speciaal filmprogramma ontwikkeld dat aansluit bij de tentoonstelling. Studenten kunnen dit programma vóór of na hun bezoek volgen. Ze bekijken kritisch verschillende documentaires en gaan hierover in gesprek met een filmdocent. Centrale vragen zijn: Welke keuzes maken filmmakers wanneer zij mensen in beeld brengen? En hoe beïnvloeden die keuzes onze blik als kijker?
Ook in de tijd van Wybrand speelden zulke afwegingen een rol, bijvoorbeeld om tegemoet te komen aan de wensen van rijke opdrachtgevers. Door dit programma bij te boeken ervaren studenten hoe groot de invloed van een maker is op de manier waarop iemand wordt weergegeven.

terugkomkaartje

Na afloop krijgt iedere student een terugkomkaartje mee. Hiermee mogen ze met twee volwassenen gratis op een ander moment nog eens langskomen. Samen een museumspel doen, bijvoorbeeld bij de tentoonstelling Wybrand de Geest. Meesterlijke portretten is een aanrader! Vraag ernaar bij de collega’s van de receptie.

atelier

Ter aanvulling op het museumbezoek is een beeldende activiteit in ons atelier mogelijk. Informeer bij de collega’s van officemanagement naar de mogelijkheden.

Doelgroep MBO
Werkvormen kijken, onderzoeken, interpreteren, discussiëren, reflecteren, mening vormen, samenwerken, verwoorden, verbeelden
Leergebieden burgerschap
kunst en cultuur
mens en maatschappij
taal
Lengte 60-75 minuten. In combinatie met een programma in ons atelier verdubbelt de tijd

Fries Museum
Wilhelminaplein 92
8911 BS Leeuwarden
T: 058 255 55 00
E: info@friesmuseum.nl

openingstijden

dinsdag t/m zondag 11.00 - 17.00 uur.


© Fries Museum - alle rechten voorbehouden | disclaimer | privacybeleid