bitgum(mole)

Het is misschien lastig voor te stellen, maar tijdens de middeleeuwen stond Fryslân bomvol met kastelen. Geen ‘Disney kastelen’ of het Muiderslot, maar zogenaamde schierstinsen. In de late middeleeuwen telt alleen de huidige provincie Fryslân al ruim 700 kastelen. In heel Tota Frisia zijn het er zelfs zo’n 1500! Ook tussen Bitgum en Bitgummole stond tot 1879 zo’n ‘kasteel’: Groot Terhorne, ook wel bekend als de Martena State. Nu, in 2025, is het landgoed in ere hersteld.

Op vrijdag 20 juni is het Fries Museum, met de museumbus, te gast in Bitgum! Ter gelegenheid van de feestelijke opening van Landgoed Groot ter Horne (een dag later) nemen we een koperen windwijzer mee van het voormalige slot. Ook nemen we een werk mee van kunstenaar Albert Martin, hij maakte op de valreep in 1877 een bijzondere tekening van de stins. In de Sint Martinuskerk organiseren we een feestelijk programma voor het hele dorp. Bewonder de originele windwijzer en de tekening in de kerk, én bekijk verschillende ‘stukjes van jou’ in de museumbus. Verhalenvertellers zijn aanwezig om je er alles over te vertellen. Schuif van 15.00 tot 17.00u aan bij een gratis creatieve workshop voor jong & oud. En geniet ’s avonds vanaf 19.00u van bijzondere verhalen over Groot Terhorne tijdens de verhalenavond. Iedereen is van harte welkom, kom ook langs! 

Datum: vrijdag 20 juni 
Tijd: 15.00 – 21.00u 
Locatie: Sint Martinuskerk (Buorren 13, 9044 ME Bitgum)

over groot terhorne 

Tussen Bitgum en Bitgummole, op de plek waar nu het voetbalveld ligt, stond tot 1897 een groot landhuis: de state Groot Terhorne. De state was bijna drie eeuwen lang in het bezit van de adellijke familie Schwartzenberg. En elke generatie breidde het landgoed uit, want het ging ze voor de wind. Zo werd de state verbouwd en kwam er een bos bij. Maar vooral de tuinen trokken de aandacht. Koning Willem III kwam er in 1852 zelfs nog kijken. 

Tegen die tijd waaide er een andere wind in Nederland. De Friese adel woonde vaak buiten de provincie, en voor hen werd het onderhoud van dit soort landgoederen steeds duurder. Dat gold ook voor Groot Terhorne. Eerst sneuvelde het bos, maar in 1868 moest ook de state zelf eraan geloven, om plaats te maken voor landbouwgrond. De windwijzer belandde in het museum. Toch is dat niet het einde van het verhaal. De poort is altijd blijven staan, en een deel van het oude landgoed is nu in ere hersteld.

fries museum op paad 

Fan wa bisto ien? Wêr komsto wei?  Wie je vandaag bent, is een optelsom van een heleboel dingen. Hoe makkelijk was het voor jouw pake en beppe om naar school te gaan? Hoe is jouw dorp door de jaren heen veranderd? Wat vonden jouw ouders normaal? Het zijn allemaal stukjes die jou een beetje jou maken. 
 
Het Fries Museum is 'op paad' door Fryslân met een bus vol stukken die iets zeggen over jou. Over ons. Over onze provincie en onze gewoontes. En het mooie is: het zijn ook écht stukjes van jou. Kom ze bewonderen en ontdek er alles over!