oog-in-oog met een pijl

Veel historische bronnen kennen we niet uit de Friese landen, maar tot de ‘pareltjes’ behoort ongetwijfeld de kroniek van het klooster Bloemhof in Wittewierum (gelegen in de huidige provincie Groningen). Deze dertiende-eeuwse bron is door onder andere de abten Emo en Menko van dat klooster opgesteld. De verscheidende auteurs schreven niet alleen over religieuze zaken, maar ook over conflicten die zich in de omgeving afspeelden waardoor we een uniek inkijkje krijgen in de werking van de Friese vetesamenleving. Neem nu bijvoorbeeld de vete tussen de Menalda-clan en de erfgenamen van de vermoorde Rodmer Eenoog waarin het krijgsgeweld, moord, kasteelbelegeringen en politieke intriges tussen de clans elkaar afwisselen totdat er eindelijk een verzoening werd bereikt.

Het lastige van dit soort informatie is dat het lang niet altijd aangetoond kan worden met archeologie. Bijvoorbeeld, bij een opgraving van een kasteel kun je wel sporen van brand terugvinden, maar zonder verdere aanwijzingen weet je niet of die komen door een per ongeluk uitgebroken vuur of krijgsgeweld.

Dat laatste kan wel worden gezegd over een schedel die afkomstig is uit de kerk van Termunten. De schedel behoorde tot een man van tussen de 40 en de 50 jaar oud. Hij stierf een gewelddadige dood. Hij kreeg een pijl, die van grote afstand werd afgeschoten, in zijn oog. Omdat dit projectiel niet is verwijderd zal de ongelukkige man na de inslag spoedig zijn overleden. Mogelijk was hij slachtoffer van een vete. Hoewel we zijn naam niet kennen kunnen we één ding wel met zekerheid zeggen: hij was niet Rodmer Eenoog.

Zie ook: Taayke, E., 2013. Schedel met pijlpunt Termunten. Land van Ontdekkingen. De archeologie van het Friese kustgebied. Aurich, 281.

Jansen, H, & A. Janse, 1991. Kroniek van het klooster Bloemhof te Wittewierum, Hilversum.