Het meest kostbare werk van de schilder Sir Lawrence Alma-Tadema (1836-1912) is vanaf 1 oktober voor het eerst te zien in Nederland. Mozes gevonden! (1904) komt, samen met meer dan tachtig andere topschilderijen van zijn hand, speciaal voor de tentoonstelling Alma-Tadema, klassieke verleiding naar het Fries Museum in Leeuwarden. Alma-Tadema was een van de meest succesvolle schilders van de 19de eeuw. Met de opkomst van het modernisme raakte hij enige tijd in vergetelheid. In de jaren vijftig werd Mozes gevonden! achtergelaten in een steegje, nadat het voor een klein bedrag gekocht was vanwege de gouden lijst. Recent is het werk verkocht voor 35.9 miljoen dollar. Het is ruim 40 jaar geleden dat het schilderij voor het laatst te zien was voor het publiek. Alma-Tadema, klassieke verleiding is de grootste tentoonstelling gewijd aan het oeuvre van de Nederlandse schilder in de afgelopen honderd jaar en loopt van 1 oktober 2016 tot en met 7 februari 2017.
Alma-Tadema voltooide Mozes gevonden! in 1904. Hij was toen 68. Het was een van de laatste grote werken die hij maakte. De opdracht was afkomstig van Sir John Aird, wiens bedrijf verantwoordelijk was voor de bouw van de Aswandam, aangelegd als afsluiting van de Nijl. Aird wilde, heel toepasselijk, een Egyptisch onderwerp. Het werd de Bijbelse scène waarin de dochter van de farao tijdens het baden in de Nijl de kleine Mozes hoort huilen. In de jaren vijftig was Mozes gevonden! in het bezit van de Londense kunsthandel Newman. Die verkocht het werk aan een echtpaar, dat het kocht voor de gouden lijst. Nadat een medewerker van Newman het opgerolde doek in een steegje vond, besloot de kunsthandel het ongewenste schilderij gratis aan te bieden aan alle musea ter wereld, mits ze het wilden gaan opstellen. Geen enkel museum reageerde. Uiteindelijk is het werk gekocht door Allen Funt, de man die rijk geworden is met Candid Camera. Nadien steeg de prijs bij iedere verkoop, met de duizelingwekkende 35,9 miljoen dollar als hoogtepunt.
Het schilderij was voor het laatst te zien in 1973 in het Metropolitan Museum of Art in New York. Daarvoor werd het eerder geëxposeerd in The Royal Academy in Londen in 1905 en 1913. Het Fries Museum is er in geslaagd om het schilderij nu voor het eerst naar Nederland te halen voor Alma-Tadema, klassieke verleiding.
hollywood
Sinds zijn huwelijksreis naar Rome en Pompeï was Alma-Tadema geboeid door de klassieke oudheid. Alma-Tadema ging te werk als een archeoloog, verzamelde antieke voorwerpen en reconstrueerde het verleden. Met zijn penseel wist hij als eerste een verloren wereld tot leven te wekken. Zijn beelden zijn zo mooi en overtuigend, dat regisseurs al meer dan een eeuw zijn schilderijen gebruiken als inspiratiebron bij het maken van historische spektakelfilms als Gladiator. De tentoonstelling laat zien hoe zijn werk de filmwereld heeft beïnvloed en daarmee ons beeld van de oudheid blijvend heeft bepaald. Met deze originele invalshoek won het Fries Museum de tweejaarlijkse Turing Toekenning I (2015) van een half miljoen euro voor het beste tentoonstellingsplan van een Nederlands museum. Ook Mozes gevonden! diende als inspiratie voor Hollywood: Regisseur Cecil B. DeMille baseerde zich op het werk toen hij de blockbuster The Ten Commandments (1956) maakte. In de tentoonstelling hangt het werk onder het betreffende fragment uit de film.
leeuwarden - wenen – londen
Alma-Tadema, klassieke verleiding gaat na Leeuwarden op reis door Europa. Van 23 februari tot en met 18 juni 2017 is de expositie te zien in Belvedere in Wenen en van 7 juli tot en met 29 oktober 2017 staat Alma-Tadema: At Home in Antiquity in Leighton House Museum, de voormalige woning en studio van de toonaangevende Victoriaanse kunstenaar Lord Leighton (1830-1896). Alma-Tadema was bevriend met Leighton en diens huis herinnert aan Tadema’s vergelijkbare huis en salonatelier in Londen.
publicatie
Bij de tentoonstelling Alma-Tadema, klassieke verleiding geeft het Fries Museum een publicatie uit. Het boek bij de tentoonstelling belicht leven en werk van Alma-Tadema door verschillende (inter)nationale experts en wordt uitgegeven in het Nederlands, Engels en Duits.
Alma-Tadema, klassieke verleiding is onderdeel van Leeuwarden-Fryslân Culturele Hoofdstad van Europa 2018. Voor deze tentoonstelling en het begeleidende filmprogramma werkt het Fries Museum samen met EYE en Slieker Film.
De tentoonstelling wordt mede mogelijk gemaakt door genereuze bijdragen van de Turing Foundation, Provincie Fryslân, BankGiro Loterij, Mondriaan Fonds, VSBfonds, Prins Bernhard Cultuurfonds, Stichting Woudsend Anno 1816, de Rijksoverheid (de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed heeft namens de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en de Minister van Financiën een indemniteitsgarantie toegekend), Isaacson-Draper Foundation, Nelleke Nix Studio Gallery Press Inc., Vrienden van het Fries Museum, Wassenbergh-Clarijs-Fontein Stichting, Gifted Art, Het Nieuwe Stads Weeshuis en Stichting Fonds voor de Geld- en Effectenhandel.
Het Fries Museum wordt mede gefinancierd door de Ir. Abe Bonnema Stichting, de Provincie Fryslân, het Samenwerkingsverband Noord-Nederland, EZ/Kompas en de BankGiro Loterij.