Consternatie alom in het Prinsenhof te Delft op 10 juli 1584. Willem van Oranje (1533-1584) wordt op de trap tussen gastenkwartier en de historische zaal van dichtbij in zijn hart geschoten. Volgens recent ballistisch onderzoek moet hij onmiddellijk dood zijn geweest. Zijn beroemde laatste woorden kunnen niet meer over zijn lippen gekomen zijn.
Romeyn de Hooghe heeft zoveel mogelijk elementen van deze turbulente gebeurtenis in één prentontwerp bij elkaar gebracht. In het midden heeft de moordenaar zijn radslotpistool net afgevuurd. Met drie loden kogels tegelijk, zo staat in de latere bekentenis te lezen. De prins wankelt naar achteren, een hond duikt geschrokken ineen en door de deur rennen de hellebaardiers op het rumoer af. Meer doen dan de dader afvoeren kunnen ze niet, die van hen wil weten of zijn opzet gelukt is: ”Est-il mort?” Het beschreven blad in zijn linkerhand vertelt, dat Balthasar Gerards het Prinsenhof is binnengekomen om een officieel bericht af te leveren.
Links door het raam een blik op de Nieuwe Kerk in Delft, waar een kleine maand later het gebalsemde lichaam van de prins in het koor wordt geplaatst. Daarmee is hij de eerste van zijn familie, die in Delft wordt bijgezet. Begraven worden in Breda is onmogelijk, omdat de stad in Spaanse handen is.
Vlak voor de aanslag had Willem van Oranje aan het middagmaal gezeten, samen met zijn vierde vrouw Louise de Coligny, een zusje en een dochter. Te gast was die dag Rombertus Uylenburgh (1554-1624), pas benoemd als burgemeester van Leeuwarden, om te praten over de plannen voor een universiteit in Friesland. Tegenwoordig kennen we deze heldhaftige man in pofbroek met getrokken mes beter als de vader van Saskia, de vrouw van Rembrandt van Rijn.
